In minder dan een jaar tijd is de olieprijs met meer dan 40% gedaald. Het heeft even geduurd voordat de oliesector reageerde op deze dramatische prijsval, maar nu worden stappen genomen die er niet om liegen. De zogeheten oilmajors zijn ervan doordrongen geraakt, dat het huidig prijsniveau wel eens van langere duur kan zijn.
De oilmajors lijken niet van zins om het voorbeeld van Shell te volgen en dat betekent, dat een nieuwe consolidatieslag niet te verwachten is. De nadruk is veel meer komen te liggen op het omlaag brengen van de kosten, het snoeien in budgetten, het ontslaan van mensen en het onder druk zetten van de toeleveranciers. Belangrijk is ook, dat ze hun visie op de nabije toekomst hebben bijgesteld. Miljarden verslindende projecten worden zeer kritisch onder de loep genomen.Niet langer wordt een dergelijk project geaccordeerd bij een verwachte prijs per vat van $ 90 en evenmin gebeurt dat bij een prijs van $ 80. Op dit moment moet de kostprijs per vat uitkomen op een prijs van $ 60 – $ 70 per vat. Mocht Brent naar een niveau van $ 55 per vat dalen, dan is ook dat niveau nog te hoog.
Deze en andere besluiten hebben ertoe geleid dat investeringsbeslissingen voor maar liefst een totale waarde van $ 200 miljard op de lange baan zijn geschoven. Dat kan niet zonder gevolgen blijven voor de nabije toekomst, zoveel moge duidelijk zijn. Uit een studie van Wood Mackenzie blijkt dat door deze beslissingen de toekomstige voorraden van de oilmajors 20 miljard vaten lager zullen uitvallen. Het is uiteraard de vraag of de wereld hier op termijn een prijs voor gaat betalen. Analisten sluiten dat niet uit.
Ze maken een vergelijking met de situatie in de jaren tachtig van de vorige eeuw. Ook toen daalde de olieprijs fors en in reactie sneden oliemaatschappijen fors in hun kosten en investeringen. Na een tijdje herstelde de vraag naar olie, maar kwam er minder naar de markt uit de Non-OPEC landen. Dat was grotendeels te wijten aan de uitgestelde investeringen in deze landen. Daarom stegen prijzen forser dan eigenlijk nodig was.
Staat nu ook zoiets te gebeuren? Het is niet uit te sluiten. Ook nu begint de vraag naar olie en olieproducten voorzichtig toe te nemen, terwijl de investeringen in snel tempo teruglopen. Maar in een opzicht wijkt de huidige situatie fundamenteel af van die van 30 jaar geleden. De Saoedi ’s mogen dan wel een prijzenoorlog geëntameerd hebben om de schalieproducenten een lesje te leren, maar die strategie heeft grotendeels gefaald.
De schalieproducenten zijn in staat gebleken hun kostenniveau in razend tempo omlaag te brengen. Hun productie stijgt weliswaar niet meer, maar daalt evenmin. Dat laatste was nu juist de bedoeling van de Saoedi’s. OPEC heeft op zijn beurt de productie opgevoerd om hun marktaandeel te verdedigen en waar mogelijk te vergroten. Dankzij het beleid van de Saoedi’s is er een overschot aan olie op de internationale markten.
Dat komt vooral tot uiting in de scherpe prijsdaling sinds mei van dit jaar. Als Iran ook nog eens terugkomt op de oliemarkten dan zal dat overschot alleen maar groter worden. Daarmee lijkt voor een langere periode een prijsniveau van $ 55 – $ 60 per vat gegarandeerd.
Een volledige herhaling van het scenario van de jaren tachtig van de vorige eeuw lijkt niet voor de hand te liggen. In een opzicht zal dit scenario zich wel herhalen. In de jaren tachtig gebruikten de oliemaatschappijen een deel van de besparingen om het dividendrendement te verhogen om zo weifelende aandeelhouders aan zich te binden. Dat staat nu waarschijnlijk ook te gebeuren. Evenals toen zijn ook nu aandeelhouders bang, dat door de lage olieprijs het dividend in gevaar komt. Evenals toen mogen aandeelhouders erop rekenen dat een deel van de gesnoeide budgetten in hun richting gaat stromen! Voor de korte termijn zijn onder de huidige omstandigheden de aandeelhouders de enige winnaars.
Cor Wijtvliet
Hoofdredacteur Beurshalte.nl
Over Beurshalte:
Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen.� Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!