Hoe heeft het zover kunnen komen bij Volkswagen? Veel medewerkers zullen in de afgelopen dagen die vraag aan zichzelf of aan hun collega’s gesteld hebben. In eerste instantie leek uiteraard de buitenwacht de schuld. 

Vooral de Amerikanen moesten het aanvankelijk ontgelden. Die maakten van een mug een olifant om zo de Duitse concurrentie op afstand te houden, zo was een veelgehoorde opinie.

Naarmate het schandaal verder uitdijt, is er zelfs voor de meest hartstochtelijke pleitbezorger van Volkswagen geen ontkomen aan: Volkswagen zelf is in de eerste en laatste plaats schuldig. Dan blijft nog de vraag open hoe het zover heeft kunnen komen? Misschien schuilt het antwoord in het schijnbaar of blijkbaar ontbreken van afdoende kritisch vermogen in de hoogste regionen van het bedrijf, waardoor bijvoorbeeld corporate governance zwak ontwikkeld is binnen de muren van Volkswagen.

Een typisch voorbeeld van een gebrek aan kritisch vermogen is de benoeming van Hans-Dieter Pösch tot voorzitter van de Raad van Commissarissen. De benoeming van Pösch, cfo van Volkswagen sinds 2003, kwam nadat het schandaal al was losgebarsten. Hoe kan deze man ooit het onderzoek naar de gang van zaken binnen Volkswagen objectief leiden. Wat mag je nog van het interne onderzoek verwachten dat Amerikaanse advocaten gaan instellen?

Figuur 1 Hans-Dieter Poetsch

Het schandaal lijkt rechtstreeks verband te houden met de wat lakse opstelling van de hoogst geplaatsten in het bedrijf en de daarmee samenhangende eigenaardige bedrijfscultuur. Volgens experts is die  lakse en eigenaardige bedrijfscultuur mede of misschien wel hoofdzakelijk te wijten aan de wat eigenaardige samenstelling van de raad van commissarissen. Die bestaat uit twintig personen gelijkelijk verdeeld tussen vertegenwoordigers van de werkgevers en werknemers. De Raad van Commissarissen is hoofdverantwoordelijk voor de topbenoemingen binnen het bedrijf en voor toezicht op de raad van bestuur.

Zeventien van de twintig leden hebben of de Duitse of Oostenrijkse nationaliteit. Het zijn bovendien allemaal mannen. Er is binnen de raad maar één echte onafhankelijke stem. Dat is die van Annika Falkengren, ceo van de Zweedse bank SEB. De overige vertegenwoordigen grotendeels de belangen van de belangrijkste aandeelhouders, de families Porsche en Piëch, de deelstaat Saksen en Qatar. Dat leidt soms tot zeer ongelukkige benoemingen, zoals in 2012 die van Ursula Piëch, een kleuterleidster en tevens echtgenote van Piëch.  De dame is inmiddels terug getreden. Het voorbeeld geeft echter wel aan, dat kennis van zaken en ervaring geen must zijn om deel uit te maken van de Raad van Commissarissen.

Figuur 2 Ferdinand Piech

 

De positie van de externe beleggers binnen de raad is met 12% van de stem dragende aandelen zonder meer zwak. Ze kunnen weinig tot niets uitrichten. Contacten met beleggers zijn schaars. De in april terug getreden voorzitter, Ferdinand Piëch hield externe beleggers het liefst zoveel mogelijk op afstand. Piëch maakte bovendien van zijn positie gebruik om de banden met de vakbonden aan te halen. Zo is er een soort monsterverbond ontstaan tussen bond en bedrijf. De bonden steunen het management, zolang datzelfde management bij hervormingen de werkgelegenheid ontziet. De band tussen bond en bedrijf heeft er volgens sommigen toe geleid, dat de bond soms op de stoel van de voorzitter van de Rad van Commissarissen plaatsneemt. De buitenwacht wijst dan op rol van Bernd Osterloh, de hoogste vertegenwoordiger van de werknemers. Het vijfkoppig comité, dat het onderzoek naar de fraude moet begeleiden, telt drie vertegenwoordigers van de factor arbeid.

 

Kortom, binnen de hoogste regionen heerst een sfeer van ons-kent-ons. Dat is niet de sfeer die openheid, transparantie en kritisch vermogen bevordert. Het is evenmin een sfeer die het uiten van kritiek bevordert. Er zal daarom evenmin veel aandacht zijn voor corporate governance en compliance. De nieuwe ceo, Matthias Müller, heeft bij zijn aantreden meer aandacht voor dit soort zaken bepleit. Dat is echter in het niet al te verre verleden ook al geprobeerd, maar met weinig succes. Zo lang de positie van de drie grote aandeelhouders zo dominant blijft aan de top van het bedrijf is de kans op succes ook dit keer niet zo groot!

Obligatie Crash Masterclass OptieAcademy i.s.m. Cor Wijtvliet

Veel beleggers vroegen aan ons hoe je je kunt wapenen tegen een obligatiecrash, nu het risico groot is geworden bij deze ultra-lage rentestanden.

Daarom organiseren OptieAcademy en Cor Wijtvliet een Obligatie Crash Masterclass, zodat u van een mogelijke obligatiecrash kunt profiteren.

U leert:

• De actuele situatie te doorgronden van de financiële markten
• Wat de macro-economische situatie van de obligatiemarkt is
• Met welke risico’s de obligatiemarkt te maken heeft
• Met welke opties u het beste kunt inspelen op een obligatiecrash
• Hoe u uw portefeuille kunt beschermen tegen een obligatiecrash
• Optiestrategieën op verschillende obligatiefutures

Locatie: Golfclub Kromme Rijn Bunnik. Van 09:00 uur tot 17:30 uur met aansluitende borrel. Maximaal aantal personen: 20. 

Geheel verzorgde dag voor €297
Deze masterclass voor €297 is geheel verzorgd met lunch, koffie, thee, frisdrank en gratis parkeerplaats.

https://www.optieacademy.nl/programma/obligatie-crash-masterclass-i-s-m-cor-wijtvliet/

Cor Wijtvliet
Hoofdredacteur Beurshalte.nl

Over Beurshalte:
Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen.� Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!