Het ziet er naar uit, dat de kogel door de kerk is. Na meer dan 10 jaar politiek armpje drukken is er op dinsdag 14 juli een nucleair akkoord gesloten tussen Iran en de Westerse mogendheden onder leiding van de Verenigde Staten. Daarmee lijkt de weg definitief vrij voor een terugkeer van het land naar de internationale olie- en gasmarkten en de olieprijs kan mijns inziens voorlopig niet omhoog.
Die terugkeer kan voor nog meer volatiliteit op de markten gaan zorgen, waar volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) nu al een structureel overaanbod bestaat van 500.000 tot 800.000 vaten per dag. Een al dan niet spoedige terugkeer zal de balans tussen vraag en aanbod alleen maar verder verstoren. De cijfers spreken voor zich. Iran is vierde op de lijst van landen met de grootste bewezen oliereserves van 157,8 miljard vaten en neemt de tweede plaats in als het gaat om gas.
De olieminister van Iran, Bijan Namdar Zanganeh heeft zijn partners in OPEC al in juni op de hoogste gesteld van de plannen van zijn land. Die liegen er niet om. Ooit was Iran met 6 miljoen vaten per dag de grootste producent na Saoedi Arabië. In 2011 waren er daar nog 3,1 miljoen van over. Alsmaar dalende investeringen in de energiesector hadden hun uitwerking niet gemist. Door de boycot daalde de product nog verder, naar 2,8 miljoen vaten per dag. De verdere daling was vooral te wijten aan de boycot door Westerse landen.
Van die 2,8 miljoen vaten gingen er pakweg 1,1 miljoen vaten de grens over. Dat was ongeveer 50% minder dan voor de boycot. In zijn brief aan OPEC laat de oliemister zijn collega’s weten dat zijn land voornemens is de productie en de export fors te laten groeien zodra de sancties officieel beëindigd zijn. Conservatieve schattingen gaan ervan uit dat Iran in staat moet zijn binnen 12 maanden na beëindiging van de boycot zijn export op te voeren met minimaal 500.000 vaten per dag. Iran zelf schat dat getal met 1 miljoen vaten aanmerkelijk hoger in.
De plannen van Iran zullen binnen OPEC niet met veel enthousiasme ontvangen zijn. Het kartel produceert al maanden veel meer dan de beoogde 30,3 miljoen vaten per dag, waar vraag naar is. In juni waren het er 31,7 miljoen per dag. Geen enkel land lijkt bereid om in te schikken om zo ook Iran een plaatsje onder de zon te gunnen. De strijd om marktaandeel zal de komende maanden daarom alleen maar intensiveren en dat zal de druk op de prijzen allen maar verhogen.
Het is uiteraard nog de vraag wanneer Iran zich weer kan melden op de internationale markten. Het land zelf denkt dat zulks nog dit jaar het geval kan zijn, maar anderen denken eerder aan medio 2016. Het kan dus nog wel even duren voordat de Iraanse oliestroom naar Europa en Azië eerst goed opgang komt, zo denkt menigeen. Daarbij is men geneigd uit het oog te verliezen dat Iran ongeveer 40 miljoen vaten heeft opgeslagen in tankers voor de kust. Die kunnen snel naar de markt komen als de sancties eenmaal opgeheven zijn. Het is derhalve onwaarschijnlijk, dat de olieprijs de komende jaren gaat opveren. Er wordt structureel teveel aangeboden en met de terugkeer van Iran wordt het overaanbod alleen maar groter.
Ook op de langere termijn lijkt een overaanbod onvermijdelijk. Iran is voornemens zijn productie tot 2020 te gaan opvoeren naar zeker 5 miljoen vaten per dag. Het grootste deel zal bestemd zijn voor de wereldmarkt. Iran wil immer s gaan moderniseren. Daar is veel geld voor nodig. Nu al zijn met partijen als Shell en ENI contracten afgesloten ter waarde van $ 100 miljard om de energiesector in Iran te moderniseren en op orde te brengen. Het IEA gaat voor 2016 uit van een gemiddelde prijs voor een vat Brentolie van $ 67. In die berekening is Iran nog niet meegenomen. De olieprijs kan dus nog een stuk lager!
Cor Wijtvliet
Hoofdredacteur Beurshalte.nl
Over Beurshalte:
Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen.� Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!